The good, the bad and the early (leaver)
Wanneer je investeert zal je je willen beschermen tegen handelingen van de founders die mogelijks schade berokkenen aan de onderneming en wil je natuurlijk ten allen tijde vermijden dat de founders vroegtijdig de onderneming verlaten. De founders daarentegen willen een zekere (financiële) bescherming inbouwen voor gebeurtenissen waar ze zelf geen invloed op hebben (zoals bijvoorbeeld een ernstige ziekte). De afspraken die tussen de investeerder(s) en de founders hieromtrent worden gemaakt, worden in het juridisch jargon aangeduid als “good, bad and early leaver” bepalingen en worden opgenomen in een aandeelhoudersovereenkomst.
De essentie van dergelijke regeling bestaat erin om de situaties van good, bad en early leaver in detail te omschrijven. Gebeurtenissen die een bad leaver triggeren zijn vaak inbreuken op verplichtingen van de persoon in kwestie, zoals een inbreuk op een niet-concurrentieverbintenis, een ernstige tekortkoming in de uitvoering van de functie van de betreffende founder binnen de onderneming, maar even goed bepaalde strafrechtelijke inbreuken of fraude. Gebeurtenissen die een good leaver triggeren zijn dan weer eerder gebeurtenissen waar de founder in kwestie zelf geen invloed op heeft, zoals bijvoorbeeld: een ernstige ziekte of ongeval waardoor het onmogelijk wordt voor de betrokken founder om zijn functie binnen de onderneming nog zinvol uit te oefenen. Een early leaver tenslotte is een founder die binnen een bepaalde vooropgestelde minimum periode de vennootschap verlaat zonder dat hij zich kan beroepen op een good leaver gebeurtenis.
Wanneer dergelijke leaver gebeurtenis zich effectief realiseert, hebben de begunstigden (de investeerders maar soms ook de andere founders) een aankoopoptie (zogenaamde “call-optie”) op de aandelen van de founder in wiens hoofde de leaver gebeurtenis zich voordoet. Precies omwille van deze link met het aandelenbezit, zal het dan ook niet verwonderen dat dergelijke bepalingen vaak intens onderhandeld worden tussen de founders en de investeerders.
Een ander element van deze leaver bepalingen, is de prijs waartegen de aankoopoptie kan worden uitgeoefend, dewelke uiteraard verschillend is naargelang een good, bad of early leaver gebeurtenis zich voordoet. Er zijn ontelbare scenario’s mogelijk maar in essentie komt het erop neer dat een bad leaver een lage tot zeer lage prijs zal krijgen voor zijn aandelen en dus met andere woorden gepenaliseerd wordt (vb. initiële inbrengwaarde, symbolische euro of er wordt een grote korting toegepast op de marktwaarde). Een good leaver daarentegen zal vaak de marktwaarde krijgen voor zijn aandelen terwijl voor een early leaver dan weer een prijsformule wordt uitgewerkt, die het midden van de twee aanhoudt.
Als kers op de taart, kan dergelijke regeling ook gekoppeld worden aan een zogenaamd vesting schema dat toepasselijk is op de aandelen aangehouden door de founders. Met dergelijk vesting schema creëert men een juridische fictie waarbij een founder zijn aandelen slechts gradueel met het verstrijken van de tijd definitief kan verwerven. De hierboven beschreven aankoopoptie kan dan bijvoorbeeld enkel uitgeoefend worden op aandelen die nog niet gevest (of zogenaamd definitief verworven) zijn door de founder en niet op het gehele pakket. De prijs van de aankoopoptie varieert niet alleen naar gelang het soort leaver gebeurtenis maar eveneens naar gelang de aandelen al dan niet definitief gevest zijn (waarbij een hogere prijs wordt toegepast voor de reeds geveste aandelen dan voor de nog niet definitief geveste aandelen).
Four & Five heeft een uitgebreide ervaring bij het opstellen van leaver regelingen en dit vanuit zowel het standpunt van de founders als de investeerders. Aarzel dus niet ons kantoor te contacteren indien u bijstand nodig heeft bij het uitwerken van een op maat gemaakte regeling. Onze experten bij Four & Five helpen u graag verder.